Karakteristik Unggah-Ungguh Basa

Karakteristik Unggah-Ungguh Basa

Undha-Usuk Basa Jawa

                   Ing basa Jawa ana istilah kang diarani undha-usuk basa utawa tingkat tutur, uga istilah unggah-ungguh basa. Undha-usuk basa utawa tingkat tutur mung ngisaratake makna menawa ing basa kuwi ana tingkatan – tingkatane. Wondone unggah – ungguh basa saliyane ngandhut tingkatan-tingkatan sajroning basa uga ngandhut makna etika utawa kesantunan.

 

1. Basa Ngoko

              Basa ngoko kaperang dadi loro, yaiku :

a. Ngoko Lugu

              Ngoko Lugu, yaiku basa ngoko sing ora kacampuran tembung-tembung krama inggil tumrap wong sing diajak guneman.

Tuladha :

·         Saiki wis wengi, muliha sesuk wae

·         Sesuk diajak ndeleng kethoprak

·         Mangana dhisik yen arep lunga.

b. Ngoko Alus           

Ngoko alus, yaiku basa ngoko sing kacampuran tembung-tembung krama inggil tumrap wong sing diajak guneman.

            Tuladha :

·         Saiki wis wengi, panjenengan kondurr sesuk wae

·         Sesuk diajak mirsani kethoprak

·         Panjenengan dhahar dhisik yen arep tindak.

2. Basa Krama

Basa krama kaperang dadi loro, yaiku :

            a. Krama Lugu

Basa krama lugu, yaiku basa krama sing tembung-tembunge lugu lan ora kacampuran tembung-tembung krama inggil tumrap wong sing diajak guneman.

            Tuladha :

·         Sakmenika sampun dalu, sampeyan wangsul benjing kemawon.

·         Benjing dipunajak ningali kethoprak

·         Sampeyan nedha rumiyin menawi badhe kesah

b. Krama Alus

Basa krama alus, yaiku basa krama sing tembung-tembunge alus lan kacampuiran tembung-tembung krama inggil tumrap wng sing diajak guneman.

·         Sakmenika sampun dalu, panjenengan kondur benjing kemawon.

·         Benjing dipunajak mirsani kethoprak

·         Panjenengan dhahar rumiyin menawi badhe tindhak.